Dư luận đang quan tâm báo cáo điều tra xã hội học về nhũng
thói xấu của xã hội Việt hiện nay do Trần Ngọc Thêm chủ trì.Tôi góp một tiêng
nói của một người già có chút ít từng trải vào vấn đề đang được xã hội quan
tâm.
Trước hết xin trích một câu nói của Mơ xơ C.Mác về vấn đề
này.”Tệ
dối
trá, tệ lớn nhất,gắn liền với báo chí bị kiểm duyệt,tệ xấu
căn bản này,là nguồn gốc của tất cả những thiếu sót khác của nó,trong đó cả mầm
mống của mỹ đức cũng không có, tệ đó là nguồn gốc của tệ đáng ghét nhất-thậm
chí xét theo quan điểm mỹ học cũng thế-tệ tiêu cực.Điều đó dẫn
đến cái gì?Chính phủ (ở VN thì phải nói trước hết là Đảng)chỉ nghe thấy tiếng
nói của chính mình,duy trì sự lừa dối và cũng đòi nhân dân phải ủng hộ sự lừa dối
đó. Còn nhân dân hoặc sẽ rơi vào tình trạng mê tín chính trị, hoặc hoàn toàn quay
lưng với cuộc sống quốc gia , biến thành đám người chỉ sống với cuộc đời riêng
tư,”(Mác Ăng Ghen Toàn tập.TI tr105 NXB ST).
Nếu ban lãnh đạo của đảng CS hiện nay vẫn còn tuyên bố “lấy
chủ nghĩa Mác làm kim chỉ nam”thì trước hết hãy thôi cái thái độ, một mặt vẫn
coi Mác là chỉ nam, mặt khác lại phản bội những tư duy lành mạnh tử tế hợp lý của
Mác.
Ý nghĩa của lời nói của Mác như trên là tệ dối trá là nguồn gốc
của mọi tệ hại khác.Chính phủ, Đảng duy trì sự dối trá là chỉ muốn nghe tiếng
nói của chính mình bất chấp những tiếng nói lành mạnh khác của xã hội.Và kết quả
của việc ấy là đẩy xã hội tới sự băng hoại.(Không có sự băng hoại xã hội nào
ghê tởm bằng làm cho nhân dân trở thành mê tín chính trị và quay lưng lại với
công việc của quốc gia.Dự báo này thật là thiên tài,lại là nỗi đau cho xã hội
Việt hiện tại)
Cuối đời Mác và Ăng Ghen đã đính chính lại học thuyết của
mình,và khoa học cũng như thực tiễn đã chứng minh là hai ông thành thật và
đúng,khi họ nhiều lần khẳng định rằng không có cái gọi là lý tưởng cộng sản chủ
nghĩa,đó là ảo tưởng nhất thời và ấu trĩ.Cố nhiên cũng không có cái gọi là con
đường xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa.Thậm chí cuối đời Mác còn đính chính lại
sự ngộ nhận về vai trò của giai cấp công nhân,vô sản.
Hãy nghe F.Ăng Ghen nói(Trich Lời nói đầu Cuộc Đấu Tranh Giai
Cấp Ở Pháp)”Lịch sử chứng tỏ còn làm được nhiều hơn thế:không những đã xóa bỏ mê muội
của chúng ta hồi đó mà còn thay đổi điều kiện đấu tranh của giai cấp vô sản.Phương
pháp đấu tranh năm 1848 nay đã lỗi thời về mọi mặt, chẳng có mục tiêu lớn Chủ
nghĩa cộng sản gì cả.Đó chỉ là một mệnh đề được người khai sáng chủ nghĩa Mác dề xuất lúc trẻ.Nhưng vứt bỏ nó
vào cuối đời.”
Còn chính C.Mác cũng đã có ít nhất hai điều sau đây cần chú ý
để làm cho đúng ,đặng khỏi rơi vào dối trá!Về quyền sở hữu,thực chất là tư hữu,Mác
đã đính chính lại cái khẩu hiệu “phản động”,viết lên ngọn cờ hai chữ xóa bỏ tư
hữu.Cuối đời ông khẳng định” Những nhà sản
xuất (doanh nhân), chỉ trở thành tự do, một khi họ sở hữu được nhũng phương tiện sản xuất;(đất đai,nhà xưởng,tàu
thuyền,ngân hàng, tín dụng…)Thế mà chúng ta đang lừa mị dân là Mác chống tư
hữu để đưa vào HP khẳng định thể chế công hữu là chủ đạo,tìm mọi cách để hạn chế
quyền sở hữu của Dân nhất là về đất đai!
Điều thứ hai là Mác đính chính lại sai lầm về vai trò giai cấp
công nhân ,vô sản.Ông từng dự báo (thật chính xác y như ông đang nhìn thấy cái
hiện thực của các nước theo đường lối xã hội chủ nghĩa hiện tại vậy).”Chính
quyền của giai cấp công nhân sẽ được tạo dựng bằng một chế độ ủy quyền.Người ta
sẽ phó thác cho một nhóm người tự mình ứng cử và bầu cử nhằm đại diện và cai trị
họ(gcCN). Điều ấy sẽ khiến cho họ rơi tỏm ngay vào mọi sự lừa dối,và vào mọi sự
lệ thuộc của chế độ ủy trị và tư sản.Sau một hồi ngắn ngũi tự do và say sưa
cách mạng,làm công dân của một nhà nước mới,họ sẽ bừng tĩnh thấy mình là nô lệ,là
con rối hoặc là con mồi cho những tham vọng mới.(ils se reveilleront esclave,
jouets,ou victimes de nouveau ambitieux.) Cả hai câu trên đều trich dẫn tư Mac
Cuộc đời và tác phẩm,của J.Eleinstein, NXB Fayard>)
Chúng ta phải đính chính lại, sửa lại cho đúng, cho chính
danh nhũng vấn đề rất lớn, rất cơ bản của Đất Nước, của Xã hội Việt hiện tại.Làm
cho chế độ chính trị thật sự là chính danh, chính nghĩa,chính đáng,chân
chính,không thể không bàn tới cái gọi là chế độ xã hội xã hội chủ nghĩa hay chủ
nghĩa cộng sản.Không thể không bàn để đính chính những quan niệm sai lầm và tất
yếu đã dẫn tới dối lừa, như người dân Nam bộ đã ngay lập tức hài hước chỉ
ra:<Nói zậy mà không phải zậy>Phải đính chính quan niệm công hữu sai lầm,đính
chính vai trò giai cấp công nhân, không được đánh lừa họ, đánh lừa dân tộc, khi
đề cao họ là giai cấp lãnh đạo, nhưng thực
tế, như Mác nói, họ cũng chỉ là nô lệ, con rối, con mồi cho những tham vọng mới!Phải
đính chính tên đảng cộng sản vì nó đã bị dịch sai.Phải đính chính tên Nhà Nước
Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa.Một cái tên hoàn toàn không chính danh.Vì nó không phản
ảnh được đúng cái tư duy của ông Mác, được coi là tổ sư của chế độ.Không phản ảnh
đúng cái hiện thực của xã hôi Việt.Sự lừa dối rất trắng trợn, khi mà chính vị Tổng
Bí Thư của Đảng là Ông Nguyễn Phú Trọng cũng phải nói lên rằng trăm năm nữa
cũng chưa có chủ nghĩa xã hội hoàn thiện.Nghĩa là chỉ có một thứ chủ nghĩa xã hội
khuyết tật, méo mó, bất thiện mà thôi.Dùng mọi thủ đoạn để “lãnh đạo”,nghĩa là
dẫn dắt Dân đi vào một tương lai đầy khuyết tật,méo mó bất thiện.Người có lương
tri, có tâm trí lành mạnh không thể đánh lừa Dân lùa xã hội như vậy!
Phải giở bỏ những đánh tráo khái niệm.Nhũng trí thức văn nô
đã từng đánh tráo một khái niệm để bao che cho cái sự thật,xấu xa tiêu cực.Vào
nhũng năm 60 cho đến 75 ở miền Bắc,rồi từ 75 đến 86 ở cả nước đã hăng hái “tiến nhanh, tiến mạnh tiến vững chắc, tiến thẳng lên chủ nghĩa xã hội”. Đó là
khẩu hiệu, là đường lối chính thống của Đảng lãnh đạo, của tư tưởng Hồ Chí Minh.Đường
lối ấy sai lầm mà Đại Hội VI đã phải công nhận.Nhưng để tránh sự lên án chủ
nghĩa xã hội, giới trí thức đã đánh tráo khái niệm, họ đã tìm ra một tên thủ phạm
“ất ơ”,một tên ấm ớ gọi bằng “ bao cấp”.Thật ra bao cấp chỉ là một phương thức,
nó có mặt trong xã hội phong kiến, quân chủ,trong các nước theo chế độ xã hội
tư bản chủ nghĩa,ở cả nhũng nước tiên tiến lẫn các nhà nước nghèo, chậm tiến.Ngày
nay ở Canada, ở CHLB Đưc, các nước Bắc Âu…họ thực hiện bao cấp rất hay và tốt.Ở
châu Á, Singapore là nơi phương thức bao cấp rất đáng bái phục.Người ta đánh
tráo khái niệm để chạy tội cho một đường lối “hư hỏng, cũ kỹ”.Có một đánh tráo
khái niệm khác cũng rất gian xảo.Ai cũng biết nhà nước pháp quyền hiện đại đều
phải tựa nương theo nguyên lý “Tam quyền phân lập”.Người ta không dám trắng trợn
xóa bỏ nguyên lý này, bèn đánh tráo bằng quan niệm tức cười là “sự phân công giữa
ba cơ quan quyền lực”!Cái sự phân công là đương nhiên giữa các cơ quan quyền lực,kể
cả trong cái cơ cấu không phân lập!
Đến như cái chủ trương “phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN”,thì báo chí hé lộ một định nghĩa (quá tức cười,bởi vì nó không định được gì cả)Rằng kinh tế thị trường định hướng xhcn là nền kinh tế có đầy đủ yếu tố thị trường theo định hướng xhcn.(xem bài tường thuật cuộc hội thảo : Nhận thức mới về kinh tế thị trường xhcn trên báo Tuổi Trẻ TPHCM).
Một thiết chế xã hội,trong đó những thực thể được coi là
chính thống, nhưng không chính danh,lô gích nội tại không chính xác,làm sao khắc
phục nổi sự rối loạn chuẩn mực.Một khi đã rối loạn chuẩn mực thì tất yếu dối
trá sẽ lên ngôi,xã hội không còn những định hướng tử tế, hẵn hoi,đàng hoàng.
Điều may mắn là đầu năm Ât Mùi này, như có sự dẫn dắt của hồn
thiêng sông núi mà đã xuất hiên ba sự kiện có ý nghĩa.Thứ nhất là cái phòng
khách vương giả của một người là cựu TBT.Thứ hai là nụ hôn và câu đối của một
người được phong là Đương Đại Quốc Sư.Thứ ba là bản báo cáo điều tra xã hội học
về thói tệ của người Việt hiện nay do GS Trần Ngọc Thêm chủ trì.Nói về xã hội học
của cái phòng khách và chủ nhân của nó, cũng như nụ hôn và người thực hiện,ta
phải nghĩ rằng đó là sản phẩm chính thức của hệ thống xã hội chính thống hiện
nay.Một người từng đứng đầu của Đảng cầm quyền, đã khởi xướng và chỉ thị việc học
Hồ Chí Minh.Nhưng khi họ rao giảng nào là cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, nào
là vì dân vì nước, nào đạo đức cách mạng…thì cái nhân cách thực của họ lại là
những điều ngược lại. Một người tự nhận là quốc sư đương đại thì hôn “sàm sỡ”, quá
nhiều những thất thố về văn chương thơ phú, mà nhảm nhất là đã ca ngợi một
“công trình” phỉ báng Nguyễn Du, phỉ báng Truyện Kiều, phỉ báng chuẩn mực văn
chương của nước nhà. Hai ví dụ “sốc “ về thế nào là sự rối loạn chuẩn mực xã hội.
Cái xấu, cái giả, cái thứ phẩm được lên ngôi. Người xưa từng nói “thượng bất
chính hạ tắc loạn”. Câu ấy diễn tả rất trúng cái thực trạng xã hội ta hiện nay,
thượng tầng không chính, tất yếu hạ tầng rối loạn.
Hai sự kiện “điển hình trong một hoàn cảnh điển hình “xuất hiện
có vẻ ngẫu nhiên. Thật ra là đúng quy luật, nó như là sự xác nhận cho cái báo
cáo xã hội học cũng ra đời đúng lúc.
Cả ba sự kiện ấy như ba tiếng chuông cảnh tỉnh, báo động cho
một thực trạng văn hóa xã hội, mà còn là sự thức tỉnh của dư luận xã hội.
Như Trần Nhân Tông viết trong Cư Trần Lạc Đạo :”Cùng nơi ngôn cú”, nghĩa là nơi lĩnh vực ngôn
cú-lĩnh vực tư duy, khoa học, nghiên cứu…phải đi đến cho tận cùng. Điều tra xã
hội học để thấy cho đúng cho rõ cái thực trạng. Nhưng chỉ mô tả thực trạng
không đủ, phải dò đến tận cùng của nguồn gốc, của nguyên nhân. Có như thế mới
có cách sửa chữa đến nơi đến chốn.
Phương Tây họ có mấy chữ W để nói cái qui trình nghiên cứu.
Chữ What là nói nội dung của thực trạng tệ giả dối.
Chữ Who là nói ai là thực thể hành xử tiêu cực, và quan trọng
là Ai đã góp phần gây nên tệ nạn. Không thể không nghĩ tời tầng lớp trí thức vốn
rất bạc nhược của nước ta, chính họ là kẻ đầu têu cũng phụ họa cho cái tệ xấu
xa đó, lại còn không biết và cũng không đủ năng lực để sớm cảnh tỉnh, ngăn ngừa
tệ nạn. một Ai nữa là hệ thống chính trị,
những nhà cầm quyền lớn nhỏ ở mọi cung bậc, phạm vi xã hội.Trong cái hệ thống
chính trị này 4 triệu đảng viên không thể là kẻ vô can. Hai “AI” ấy là nhũng kẻ
chịu trách nhiệm chính đã làm nên một xã hội nhiều tiêu cực, và băng hoại.
Còn chữ Why là nói sự tìm tòi cho ra nhũng nguyên nhân khác
nhau. Có nguyên nhân chính trị, thể chế, tư pháp (dùng chữ luật pháp thì chỉ thấy
văn bản câu chữ, không thấy con người và hệ thống ), có nguyên nhân văn hóa , đạo
đức, nguyên nhân kinh tế,giáo dục, cả tôn giáo…Ông Các Mác, người ta bảo ổng có
nhiều sai lầm, nhưng Ông cũng có nhiều tư duy hợp lý ví như ông nói”Bản chất
con người là tổng hòa các quan hệ xã hội”. Nhiều cán bộ tuyên huấn thường quên
chữ bản chất nên hiểu không trúng. Khi những quan hệ xã hội lệch pha, rối loạn
và cũng không sạch, không xác tín, nghĩa là nhũng quan hệ cũng dối lừa, thì cái
chất, cái phẩm của con người sẽ thế nào có thể đoán định ra được.
Bản báo cáo không chỉ tìm nạn nhân, phải tìm thấy tội nhân và
cả những tác nhân sẽ có ích nhiều.
Tôi xin trich một câu
nỗi tiếng về chính danh trong sách Là Thị
Xuân Thu: “Danh chính thì trị, danh mất thì loạn. Kẻ làm cho mất danh là kẻ
nói, chủ trương quá mức. Nói, chủ trương quá mức, tức là biến cái có thể, cái
cho phép thành cái không có thể, không cho phép: nên cái phải, biến thành cái
không phải, biến cái đúng thành cái không đúng, cái sai thành cái không
sai…Phàm mọi sự loạn là do hình danh không đúng vậy”.Điển hình cho lời nói và
chủ trương quá mức (phải gọi là ngoa ngôn, lừa mị), là Lê nin trong tuyên bố
“dân chủ xhcn, là một triệu lần hơn”, ở nước ta có người đã hạ xuống vạn lần vẫn
cứ là nói lấy được! Sự hỗn loạn đúng sai trong xã hội hiện nay của chúng ta là
quá rõ ràng. Không chỉ là đau lòng mà phải có quyết tâm sửa đổi.
Trước khi dừng bút xin chép tặng giới trí thức nước nhà một
câu triết lý của Alcuin, mà Nietzsche rất
thán phục và nhắc lại:Thiên chức của triết
học (Trí thức) đính chính những điều thiên lệch, củng cố những
điều chính nghĩa,và làm thăng hoa những
điều thánh thiện.”(La vẻritable vocation royale pour une philosophie: Prava
corrigere,et recta corroborare et saneta sublimare). Liệu trí thức nước nhà đã
thật sự “thức” dậy chưa đặng kê lại cho bằng nhũng thiên lệch, gia cố cho đủ mạnh
những gì đứng đắn, và làm thăng hoa những gì là tốt đẹp./.
Nguyễn Khắc Mai
